Việc Thẩm tra, đánh giá các Báo cáo, tờ trình và dự thảo các Nghị quyết được trình tại các kỳ họp HĐND huyện là một trong những nhiệm vụ quan trọng, chủ yếu của các Ban HĐND huyện. Yêu cầu đặt ra đối với việc Thẩm tra, đánh giá các báo cáo nhằm xem xét tính khoa học, tính chính xác, tính hợp lý, hợp pháp, tính khả thi của các vấn đề trong báo cáo của UBND huyên, các ngành có liên quan như: Toà án nhân dân, Viện Kiểm sát nhân dân, Chi cục thi hành án dân sự… làm cơ sở để giúp cho các vị đại biểu HĐND huyện có thêm thông tin, thấy được những vấn đề bất cập cần tập trung để thảo luận và quyết định; đồng thời góp phần đảm bảo cho Nghị quyết của HĐND sau khi được ban hành, phải phát huy được tính hiệu lực, hiệu quả, dễ đi vào cuộc sống thực tế, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội của huyện;

Thời gian qua (qua 3 kỳ họp), trên cơ sở được phân công của Thường trực HĐND huyện, công tác thẩm tra báo cáo, tờ trình các dự thảo Nghị quyết của Ban Ban Pháp HĐND, Ban Kinh tế -Xã hội HĐND huyện luôn đảm bảo đúng quy định của pháp luật, vận dụng sáng tạo, phù hợp, thiết thực, hiệu quả; chất lượng báo cáo thẩm tra tại các kỳ họp ngày càng được nâng lên, các báo cáo thẩm tra đã đánh giá, phân tích những mặt còn tồn tại, hạn chế, chỉ ra được những nguyên nhân và đề xuất, kiến nghị cụ thể, thể hiện được chính kiến và có tính phản biện, làm cơ sở để các đại biểu thảo luận, xem xét các vấn đề về phát triển kinh tế - xã hội, đảm bảo quốc phòng - an ninh và thực thi Pháp luật trên địa bàn.
Hai Ban đã triển khai việc xây dựng kế hoạch thẩm tra, phối hợp chặt chẽ giữa Ban với các cơ quan chuyên môn (cơ quan soạn thảo). hai Ban đã chủ động trong công tác thẩm tra các báo cáo, đề án, tờ trình ngay từ khi được UBND huyện mời tham dự các cuộc họp tập thể để thảo luận, thống nhất các nội dung trình kỳ họp HĐND huyện. Do đó, đã giúp Ban tiếp cận được thông tin sớm, chủ động về thời gian xây dựng báo cáo thẩm tra.
Trong quá trình thực hiện chức năng, nhiệm vụ, hai Ban đã chủ động yêu cầu UBND huyện và các cơ quan liên quan gửi báo cáo, đề án kèm theo các hồ sơ, tài liệu đảm bảo thời gian để các Ban triển khai các hoạt động thẩm tra, có cơ sở nghiên cứu tài liệu kỹ lưỡng và thấu đáo.
Để việc thẩm tra thực sự có chất l¬ượng, công tác chuẩn bị rất quan trọng, quá trình thẩm tra, Ban luôn đề cao tính dân chủ, công khai, qua nhiều kênh thông tin với nhiều ph¬ương pháp giám sát linh hoạt tiếp thu, thăm dò ý kiến, kiến nghị của nhân dân đóng góp vào nội dung của báo cáo, đề án. Có như vậy, mới có cơ sở để xây dựng báo cáo thẩm tra một cách chính xác, nêu lên được những vấn đề bức xúc, có tính phản biện cao, giúp HĐND có những quyết định đúng đắn, hợp lòng dân và mang tính khả thi; quá trình thẩm tra Ban Pháp chế, Ban Kinh tế - Xã hội đi sâu phân tích những vấn đề trọng tâm để HĐND tập trung thảo luận, cân nhắc, chú trọng làm rõ những khả năng và điều kiện để triển khai thực hiện Nghị quyết trong thực tiễn. Từ kiến nghị của hai Ban, phiên thảo luận tổ và thảo luận tại nghị trường và hoạt động chất vấn được các đại biểu tích cực tham gia và có kết quả thiết thực, góp phần giúp đại biểu có cơ sở để thảo luận, xem xét tính sát thực, tính hợp pháp và tính khả thi của các báo cáo, đề án, tờ trình tại kỳ họp. Tuy nhiên, trong quá trình thực hiện công tác thẩm tra các báo cáo, đề án, tờ trình của UBND huyện trình tại kỳ họp các Ban của HĐND còn gặp không ít khó khăn, hạn chế, đó là: Một số báo cáo, đề án của UBND huyện gửi về Thường trực HĐND huyện còn chậm so với yêu cầu, nên các thành viên của Ban ít có nhiều thời gian để nghiên cứu, phân tích sâu, phát hiện những vấn đề còn tồn tại làm ảnh hưởng đến chất lượng thẩm tra của Ban, có những văn bản gửi sát ngày diễn ra kỳ họp đã gây ảnh hưởng không nhỏ đến công tác thẩm tra của các Ban; trong công tác chuẩn bị kỳ họp, cơ quan trình đề án, tờ trình chưa phối hợp với hai Ban HĐND ngay từ đầu nên rất khó khăn trong công tác thẩm tra. Mặt khác đa số các thành viên của Ban hoạt động kiêm nhiệm, chỉ có một Phó Ban chuyên trách, các thành viên của hai Ban đa số lại giữ chức vụ chủ chốt ở các đơn vị nên chưa dành nhiều thời gian cho hoạt động giám sát, thẩm tra, lại không có chuyên viên được phân công giúp việc cho Ban, trong khi lĩnh vực hoạt động của hai Ban khá rộng (nhất là Ban Kinh tế - Xã hội), cũng là một trong những nguyên nhân gây ảnh hưởng đến hoạt động thẩm tra của Ban.
Trong thời gian tới, để việc thẩm tra báo cáo, đề án, tờ trình của các Ban HĐND huyện tiếp tục phát huy hiệu quả, đảm bảo chất lượng, mang tính phản biện cao, cần quan tâm tới một số nội dung cơ bản sau: Lãnh đạo Ban ngoài việc tham gia các Hội nghị Ban chấp hành Đảng bộ huyện, cuộc họp tập thể UBND huyện và các Hội nghị giao ban khối cần được mời tham dự các hội nghị liên quan đến hoạt động của Ban như: Hội nghị của Ban thường vụ Huyện ủy, cuộc họp của UBND khi thảo luận, thông qua các nội dung trình tại kỳ họp HĐND, giao ban về XDCB để kịp thời nắm bắt thông tin, thống nhất quan điểm chỉ đạo, góp phần định hướng trong các hoạt động thẩm tra của Ban về những nội dung có liên quan. Đây là điều kiện đầu tiên, tạo tiền đề cho công tác thẩm tra theo đúng định hướng chỉ đạo của Huyện uỷ, HĐND và UBND đảm bảo có chất lượng; Các báo cáo, đề án, tờ trình phải được gửi cho Thường trực HĐND và các Ban HĐND huyện đúng thời gian theo luật định, sớm có sự thẩm định của Phòng Tư pháp đối với các văn bản có yêu cầu phải thẩm định và Nhân tố chủ yếu, quan trọng quyết định đến chất lượng công tác thẩm tra đó chính là sự nhiệt tình và trách nhiệm của các thành viên hai Ban./.